پژوهشى در پرتو قرآن
جلد (۲)

ناشر: پيام
چاپ اول: ۱۳۹۱
۲۴۵ صفحه

اين کتاب از ۴ عنوان اصلی که هر کدام مشتمل بر زيرمجموعه‌هاي مستقلي هستند تشكيل مي‌گردد. «نماز و نياز» اولين مقاله اين كتاب است كه ناظر به مهم‌ترين فريضه اسلامي بوده و در ۱۰ بخش متنوع به اين اصل ايماني مي‌پردازد. «بَد خداشناسي» كه عنوان غيرمتعارف است، نگاهي به آفات شجرة ايمان و آلودگي‌هاي شرك و شبهات دارد و خود از ۸ نوشته مستقل و در عين حال مرتبط تشكيل شده است. اگر خداشناسي درمان دردهاي دنيامحوري انسان باشد، بدخداشناسي، همچون «بَد درماني»، نه تنها بيماري را بهبود نمي‌بخشد، بلكه با فريب بيمار، مرض را مهلك‌تر مي‌سازد.
سومين عنوان «رستاخيز و برهان‌هايش» مي‌باشد. اين حادثه را برهان‌هاي فراواني است كه قرآن در سوره‌هاي متعددي به آن اشاره دارد. در اين نوشته به عنوان نمونه، به ۴ برهان: بهاران، ژنتيك، نطق و بيان، و عناصر چهارگانه پرداخته است.
و بالاخره «سوگندهاي هدايت‌بخش» در آخرين بخش كتاب عهده‌دار تبيين سوگندهاي قرآني در ۳ زمينة: زمان، آسمان و پديده‌هاي كيهاني، و بسترهاي رشد و كمال آدمي مي‌باشد و نويسنده كوشيده است با نگاهي جامع به مجموعة گستردة سوگندهاي قرآني، عمده‌ترين آنها را زير چتر ۳ عنوان فوق جمع نمايد.
اين نوشته‌ها همانطور كه از عنوان كتاب پيداست، پژوهشي در پرتوهدايت‌بخش قرآن بيش نيست، باشد تا با نقد و اصلاح خوانندگان عزيز، مفتح و مبرا گشته و زمينه‌اي براي تحقيقات عميق‌تر آيندگان گردد.

فهرست مقالات:

نمـاز و نيـاز
۱ – معناي صلوه
موسي و مأموريت صلات!
۲ – اوج بخشيدن به ارتباط با خدا
حفاظت از نماز
مداومت بر نماز.
خشوع در نماز.
وقت شناسي در نماز
نماز شكسته.
الف) كوتاه كردن (قصر) طول نماز
ب) كاستن از كيفيت نماز
۳ – چهار پايه نماز، زمان، طبيعت و شريعت
سوگند به نماز
سهم نماز از ساعات روز.
نماز به جماعت.
تازگي و تنوع نماز
۴ – آفات نماز
ضايع كردن نماز.
كسالت در نماز
سهو در نماز.
نماز ناآگاهانه.
نماز نيازمندانه
۵ – تسبيح و مراحل و مراتب آن
كندوكاوي در مفهوم ركوع.
معناي سجود
قنوت.
۶ – چهار گام به سوي خدا
تسبيحات عملي
۷ – برداشتي از "بسم الله الرحمن الرحيم"
مفهوم «اسم»
چرا «الله»!؟
۸ – كلياتي درباره نماز.
ارتباط صلات و زكات.
آيا مي‌توان فرزندان را براي نماز تحت فشار قرار داد!؟
۹ – وقت شناسي نماز
۱۰- معجزات رياضي نماز در قرآن.
ملاحضاتي آماري پيرامون موضوع «صلات» در قرآن
بَد خداشناسي
۱ – آفت دين داري.
آثار و علائم بيماري.
خدا را «انسان وار» ديدن.
۲ – اگر خدا مي‌خواست (كه نخواسته)!
يك‌سان سازي مردم
آزادي دشمنان پيامبران.
هدايت و ايمان اجباري نيست
چرا خدا دشمنان راه حق را تار و مار نمي‌كند؟
چرا خدا افشاگري نمي‌كند؟.
چرا خدا جلوي اختلاف و كشتار را نمي‌گيرد؟
چرا خدا اجازه مي‌دهد فرزندان را فداي اهداف فريبكارانه كنند؟.
چرا خدا براي هر ملتي پيامبري مستقل نفرستاده؟.
چرا علم به تنهائي كسي را آدم نمي‌كند؟
جهل جهان‌سوز به «امانت اختيار»!.
۳ – حساب‌گري هاي غلط
بي‌حساب و غير مسئولانه حرف زدن.
حساب اين كه شهيدان مرده‌اند! .
حساب اين كه بازسازي انسان در آخرت محال است!.
تصور اين كه «حساب» و كتابي در كار نيست!
به حساب خود، به بهشت درآمدن
تصور اين كه خدا از اعمال ما غافل است!
حساب كردن روي دشمنان راه حق.
حساب‌گري‌هاي آدمي در امور مالي.
خرج كردن‌هاي اسرافي
اتكاء ابدي به مال.
حساب‌گري‌هاي خودپسندانه
حساب‌گري‌هاي منافقين.
۴ – اعتماد بر ظنّ.
سوء ظن.
حسن ظن.
ظن و گمان درباره خدا
بد خداشناسي در بُعد آخرت
۵ – خوش خيالي‌هاي ديني
تقصير از كيست، عوام يا خواص؟.
۶ – نسبت دادن و نقش قائل شدن براي غير خدا
سوابق تاريخي
بررسي قرآني
۱- پيام يوسف به ياران زنداني
۲ - مجادله قوم عاد با هودِ پيامبر.
۷ – خواندن غير خدا
بي‌تأثير بودن خواندن غير خد
حذر از تعبد نسبت به علماي منحرف ديني.
۸ – ثواب و گناه
مفهوم «ثواب» در قرآن
مفهوم «گناه» در قرآن
الف) علت اصلي ارتكاب گناه (جرم).
ب) زمينه گناه و ريشه آن (اثم).
ج) آثار و عوارض گناه (ذنب).
رستاخيز و برهان‌هايش
۱ – برهان بهاران
تجديد حيات بهاري زمين، مدلي براي فهم رستاخيز
نقش باران در تركيب با خاك
آب گشاينده گره‌هاي طبيعت.
نقش «باد» در ارتباط با رستاخيز.
۲ – برهان ژنتيك
هفده گام در هفده سال
گام اول، اشاره به علق
گام دوم، تسويه، تقدير و هدايت
گام سوم، جايگاه استوار «رحم»
گام چهارم، هدايت و تسهيل «راه»
گام پنجم، پيدايش جنسيت.
گام ششم، بازسازي با تمام جزئيات.
گام هفتم، تعديل و تركيب
گام هشتم، موتور محركه سلول نَر
گام نهم، منشاء جنسيت از نطفه
گام دهم، نطفه با استعداد درك و فهم.
گام يازدهم، پاسخي به منكرين.
گام دوازدهم، توسعه و تفصيل
گام سيزدهم، هفت مرحله اصلي
گام چهاردهم، احاطه علمي خدا به سير تحولي.
گام پانزدهم، آفرينش زن و مرد از يك منشاء.
گام شانزدهم، جمع‌بندي و نتيجه‌گيري.
گام نهائي، عهد الهي
۳ – برهان نطق و بيان
۴ – برهان عناصر چهار گانه
آب شيرين.
آتش.
سوگندهاي هدايت‌بخش
۱ – سوگند به زمان
مقدمه.
واژه شناسي «قسم»
دسته‌بندي تأكيدات (سوگندها).
عنصر زمان
شب و روز از آيات خدايند
جواب سوگندها و هدف آن
مشابهت مدل‌هاي طبيعي و تاريخي.
صبح، پيام سرآمدن شب تيره جهل و جور.
سيري به قهقراي غروب
تمثيل نور و ظلمت در طبيعت و شريعت
تضاد در تلاش‌هاي آدمي.
هفت سوگند! براي هدفي برتر
پيام تحول، تناوب و گرايش ايام در نمازِ به هنگام.
۲ – سوگند به آسمان‌ها و پديده‌هاي كيهاني
مقدمه.
سوگند به آسمان و عوامل برپا دارنده
انبساط جهان.
فروپاشي ستارگان.
ستاره‌هاي متراكم فوق سنگين.
طارق چيست؟
سيستم حفاظتي انسان (جواب سوگند).
سوگند به تنوع طلوع و غروب خورشيد
پديده‌هاي پيدا و پنهان شونده
سوگند به خورشيد و ماه
سوگند به زمين.
سوگند به جوّ زمين.
۳ – بسترهاي رشد و كمال آدمي
سوگنده.
صعود و سقوط انسان.
استثنائي بر قاعده سقوط.